Peijpers en vele, vele varianten...

Een familienaam die is afgeleid van een beroep, komt heel veel voor. Als de naam zich niet beperkt tot één regio, dan wordt het aantal varianten groter, zeker als er sprake is van vertalingen in andere (streek)talen. Het fonetisch schrijven is daarbij nog niet eens meegeteld. Een zogenaamde 2e naamvals "s" is oorzaak van het uitbreiden der varianten. Als je ook "afgesleten" voorvoegsels meerekent, dan lopen de varianten van een familienaam in rap tempo op.

Dat geldt ook voor de schrijfwijze van de families die heden ten dage te boek staan als Peijpers en Peipers. Dat die van dezelfde stam zijn is nagenoeg zeker. Het oorsprongsgebied is vooralsnog het Nederrijnse, ruwweg de driehoek tussen Nijmegen, Aachen en Duisburg. Al medio 16e eeuw is Pipers/Pypers daar al als familienaam in gebruik. Denkelijk al in de 17e eeuw is een familiewapen met drie orgelpijpen in zwang geraakt. Het is (in varianten) uit het begin van de 18e eeuw bewaard gebleven (zie het aparte bald "Heraldiek").

In Nederland en wellicht ook elders in West-Europa bestaan families Pijper(s), die afstammen van een engelse of schotse soldaat, die fluitblazer (piper) was in een legereenheid, die in de lage landen was ingezet. Voor de Peijpers en Peipers op deze homepage is dat niet bewezen. Het lijkt erop dat zij hun naam danken aan één of meer vervaardigers van (orgel)pijpen. Ook de oorsprong van vernoeming naar een huis of boerderij is mogelijk (bijvoorbeeld Pipersloh).

In Nederland zijn nog enkele lieden Peijpers (in deze spelling) te vinden, die afstammen van een Achterhoeks geslacht dat als Piper e/o Pieper te boek staat. Nazaten trokken naar het westen des lands, familienamen lagen nog niet vast en dus kon mode of spiegelen aan anderen haar werk doen.

Vóór het invoeren van de Burgerlijke Stand is de ontwikkeling van de familienaam in het leven van één persoon soms verbazingwekkend geweest (5 of meer varianten in de schrijfwijze). Fonetisch schrijven is daar (mede) debet aan geweest.

Met name in Noord-Brabant, Limburg en de aangrenzende streken in België en Duitsland komen meerdere families Pijpers voor. Of die in een heel ver verleden (in of voor de 16e eeuw) verwant waren aan de Peijpers en Peipers op deze homepage is niet aangetoond.  Veel nageslacht woont nog in genoemde gebieden, enkelingen vertrokken naar elders (meestal naar de steden in het westen). Daar is ook ene Kristiaan Pijpers beland, die wel een duitse oorsprong had, maar geen Nederrijnse. Hij kwam uit  Saksen. Zijn nageslacht leefde generaties lang in 's-Gravenhage, maar is inmiddels verspreid over Nederland en er zijn er naar Canada getrokken.

Naar allerlei takken in allerlei spellingsvarianten heb ik (in het verleden) onderzoek gedaan. Veel daarvan is "op dood spoor" geraakt. Geen of onvoldoende bronnenmateriaal en een chronisch gebrek aan tijd zijn de oorzaken. Wat vermoedens van aansluiting bij wat ik van de eigen familie heb, zijn er wel. Per slot zijn de oudst gevonden generaties Peijpers en Peipers zeker niet compleet. Ook daarvan hoeft er maar een enkeling te zijn vertrokken naar elders. Zo is bijvoorbeeld Bocholt (NL e/o B) een oorsprong Peijpers, waar ik op vastgelopen ben. Er is Eupen, Aachen, Nijmegen, Düsseldorf en nog veel meer.

Zeker is wel, dat de Peijpers grotendeels verspreid in Nederland wonen. Verder is er een tak op het eiland Tasmania in Australië, waarvan er nog 5 naamdrager zijn en er leven wat nazaten in Nieuw Zeeland (geen naamdragers meer).

Voor wat betreft de Peipers: de meesten leven in Duitsland en een paar (niet naamdragers) in Oostenrijk. Vanaf medio 18e eeuw vertrokken er enkelen naar de USA en later in de eeuw ging er één naar Australië. In beide landen wonen daarvan nog nakomelingen.

Onderstaand een opsomming van aangetroffen varianten. Daarbij zij opgemerkt, dat voor ij de nederlandse (aaneengesloten letter) gelezen moet worden.

Beja Peijpers, november 2005  

                                                                                                                                             terug naar genealogie